देशव्यापी ‘रातो मार्चपास’ को तयारी गरिरहनु भएको बुझिन्छ, यसबाट के सन्देश दिन खोज्नुभएको हो ?
देशैभर रातो मार्चपास गरेर २४औं महान् जनयुद्ध दिवस मनाउने कार्यक्रम हाम्रो पार्टीले तय गरेको छ, त्यसको विशेष महत्त्व छ । इतिहासको कुनै कालखण्डमा जनयुद्धका नायक भनिनेहरु र तिनका संगठनले जनयुद्धलाई धराशायी पारेर पनि नपुगेर सकेसम्म अपमानित गरिरहेको अहिलेको अवस्थामा त्यो महान् क्रान्तिको महत्त्वलाई स्थापित गर्न ‘रातो मार्चपास’ महत्त्वपूर्ण सावित हुनेछ ।
फेरि, फागुन ७–२१ मा मेची–महाकाली अभियान पनि चलाउँदै हुनुहुँदो रहेछ, त्यो चाहिँ किन नि ?
अहिले राष्ट्रिय स्वाधीनता र सार्वभौमिकता रक्षाको प्रश्न संगीन अवस्थामा छ । संघीयताका नाममा संघीयतालाई नै कुरुप बनाउने र दलाल, नोकरशाही पुँजीपति वर्गको गणतन्त्रलाई नै जनयुद्धको माग हो भनेर जनतामा भ्रम पार्ने काम शाषकवर्गका पार्टीहरुबाट भइरहेको अवस्था छ । क्रान्तिका लागि उत्सर्ग गरेका महान् नेपाली जनतालाई वास्तविकता बुझाउने काम अत्यन्त महत्त्वपूर्ण बन्न गएको छ । काठमाडौं, पोखरा, झापाको काँकडभिट्टा र कञ्चनपुरको गड्डा चौकीबाट फागुन ७ गते एकसाथ उदघाटन गरिने अनि पूर्व र पश्चिमबाट अभियान सञ्चालन गर्दै फागुन २१ गते चितवनमा भव्य समारोहका बीच समापन गरिने कार्यक्रम छ । यो अभियानमार्फत् हामी वर्तमान प्रतिक्रियावादी राज्यव्यवस्थाको विकल्पमा प्रगतिशील राज्यव्यवस्था र पश्चगामी संविधानको विकल्पमा अग्रगामी संविधान र लोकतान्त्रिक गणतन्त्रको विकल्पमा संघीय जनगणतन्त्रलाई प्रस्तुत गरी स्थापित गर्नेछौं । यो अभियानको अर्को काम भनेको चैत २४ गते काठमाडौंमा विशाल जनसहभागिता र जनप्रदर्शनका बीच देशभक्त जनगणतान्त्रिक मोर्चाको ऐतिहासिक राष्ट्रिय सम्मेलनको उदघाटनको तयारी समेत गर्नु हो ।
आजको यस घडीमा उभिएर २४ वर्ष अगाडि जनयुद्ध सुरु गर्दाको क्षणलाई कसरी स्मरण गर्नुहुन्छ ?
त्यो दिन हाम्रा लागि अविस्मरणीय दिन थियो । त्यो रोमाञ्चकारी क्षण हाम्रो मानसपटलमा आर्इ नै रहनेछ । त्यतिबेला र अहिलेको राजनीतिक धरातलमा निश्चित रुपमा अन्तर छ । तथापि, नेपाली क्रान्ति नयाँ परिवेशमा तीव्रतामा अघि बढ्ने कुराका पर्याप्त संकेतहरु देखापरेका छन्, जसले हामीलाई उत्साहित बनाइरहेको छ ।
बौद्ध भेलाबाट अलग पार्टी घोषणा गर्दा ‘जनयुद्धको जगमा जनविद्रोह’ को नीति अघि सार्नुभएको थियो, अब ‘जनयुद्धको जग’ र रापताप कति बाँकी छजस्तो लाग्छ ? अब फेरि क्रान्ति अघि बढ्ने कुरामा आफैं चाहिँ कत्तिको आशावादी हुनुहुन्छ ?
यो कुरा सत्य हो कि नेपालको जनयुद्धले ठूलो धक्का खाएको छ । यसका मुख्य उपलब्धिहरुमाथि विश्वासघात भएको छ । तर, त्यसका अनुभव र शिक्षाहरुलाई कसैले मेटौं भनेर पनि मेट्न सक्ने छैन । ठूलो धक्का खाएका बेला त्यसको रापताप पहिलेजस्तो त हुने कुरा भएन । तर, शोषित–पीडित जनताको ठूलो हिस्सा अहिले पनि महान् नेपाली जनयुद्धका उपलब्धिहरुलाई सम्झिइरहेका छन् । साथै, शाषकवर्गको पार्टीका नेताहरुले दिएको ‘नयाँ व्यवस्था’ र ‘नयाँ संविधान’ मार्फत् ‘समृद्ध नेपाल र सुखी नेपाली’ को प्रलोभनप्रति पनि जनताको मोहभंग भैसकेको छ । जनता क्रान्तिकारी विकल्पको खोजी गरिरहेका छन् । यी सबै पक्षबाट विचार गर्दा क्रान्तिकारी आन्दोलनको तयारी र उठान गर्नु नितान्त सम्भव छ ।
तपाईंहरुले नेतृत्व गरेको नेकपा (क्रान्तिकारी माओवादी) दसवर्षे जनयुद्धको मात्र होइन, झापा विद्रोहको समेत सच्चा उत्तराधिकारी आफू नै भएको दावी गरिरहेको छ, यसका आधारहरु के–के हुन् त ?
हाम्रो पार्टीले महान् नेपाली जनयुद्धको उत्तराधिकारीका रुपमा आफूलाई प्रस्तुत गर्ने कुरा स्वतःसिद्ध तथ्य हो । जहाँसम्म झापा विद्रोहको कुरा हो, त्यसका कयौं कमी र कमजोर पक्षहरु पनि थिए तथापि तत्कालीन कम्युनिस्ट आन्दोलनमा हावी रहेको दक्षिणपन्थी अवसरवाद र जनआन्दोलनको गोलचक्करवादका विरुद्ध सचेत ढंगले बल प्रयोगको नीतिलाई लागू गर्ने कुराको ठूलो महत्त्व छ । त्यतिखेर प्रारम्भ गरिएको सशस्त्र विद्रोहलाई पछिल्लो चरणमा गएर त्यस पार्टीका नेताहरुले बेवारिसे बनाएर छाडिदिएको अवस्थामा त्यसको उत्तराधिकार पनि हामीले नै लिनु जायज काम हो ।
राजतन्त्रको अन्त्य र लोकतान्त्रिक गणतन्त्रको स्थापनासँगै नेपालमा मौलिक र नौलो रुपमा जनवादी क्रान्ति पूरा भएको विश्लेषण गर्दै अब विकास र समृद्धिमार्फत् समाजवादी क्रान्ति पूरा गर्न सकिन्छ भन्ने सत्तारुढ नेकपालगायतको विश्लेषण पनि सही नै होइन र ?
सामन्ती राजतन्त्रको अन्त्य संसारमा विभिन्न किसिमले हुने गर्दछ । महान् जनयुद्धको उद्देश्य नेपालमा राजतन्त्र समाप्त पारेर जनगणतन्त्रको स्थापना गर्नु थियो, अहिलेको जस्तो लोकतान्त्रिक गणतन्त्र र संसदीय व्यवस्था ल्याउनका निम्ति जनयुद्ध भएको थिएन । लोकतान्त्रिक गणतन्त्र ल्याउँदैमा नयाँ जनवादी क्रान्ति पूरा भयो भन्नु बकवास मात्र हो । नयाँ जनवादी क्रान्ति भनेको सर्वहारा वर्गको नेतृत्वमा मजदुर–किसान एकताका आधारमा सम्पन्न गरिने पुँजीवादी जनवादी क्रान्ति हो । त्यस प्रकारको क्रान्ति नेपालमा सम्पन्न भएकै छैन । कुन मितिमा सम्पन्न भयो ? कसैलाई थाहा छैन । जहाँसम्म ‘डबल नेकपा’ को कुरा हो, त्यो त कम्युनिस्ट आन्दोलनबाट विचलित नवप्रतिक्रियावादउन्मूख नवसंशोधनवादी पार्टी हो । त्यो पार्टीका नेताले भनेको समाजवाद फगत प्रतिक्रियावादी समाजवाद हो, त्यसको वैज्ञानिक समाजवादसँग कुनै साइँनो–सम्बन्ध नै छैन ।
देशभित्र र बाहिरको निकै ठूलो तप्काले केपी ओली नेतृत्वको वर्तमान सरकारलाई ‘कम्युनिस्ट सरकार’ वा ‘वाम सरकार’ भनिरहेका छन्, तपाईंहरु चाहिँ के आधारमा त्यो कुरा मान्न तयार हुनुहुन्न ?
ओली नेतृत्वको यो सरकार ‘कम्युनिस्ट’ वा ‘वामपन्थी सरकार’ हो भन्ने भ्रम राजनीतिक रुपमा स्पष्टता भएका मानिसहरुमा प्रायः कमैलाई मात्र छ । यो त दलाल र नोकरशाही पुँजीपति वर्गको सरकार हो तथापि यसलाई ‘कम्युनिस्ट सरकार’ हो भनेर प्रचारबाजी भने भर्इ नै रहेको छ । यो काम दुई थरीले गरिरहेका छन्– एकथरीले कम्युनिस्टका रुपमा यिनीहरुलाई उभ्याएर असली कम्युनिस्टहरुलाई नङ्ग्याउने काममा प्रयोग गरिरहेका छन् । अर्काथरी शाषक वर्ग र शाषक पार्टीले वामपन्थी समर्थक जनतालाई भ्रम पार्नका लागि प्रयोग गरिरहेका छन् । जेहोस्, सच्चा कम्युनिस्टहरुले भने यिनीहरुको असली अनुहार जनतामा चिनाउन र भण्डाफोर गर्न केही मेहनत गर्नैपर्छ ।
भेनेजुयलामाथि अमेरिकी हस्तक्षेपको विरोधमा नेकपाका अध्यक्ष प्रचण्डले जारी गरेको वक्तव्य र उनले ‘फेरि नयाँ माओवादी जन्मिन सक्छ’ भनेर दिएको अभिव्यक्तिलाई कसरी लिनु भएको छ ?
भेनेजुयलामाथि अमेरिकी हस्तक्षेपको विषयमा प्रचण्डको वक्तव्य त्यति उग्र अमेरिकाविरोधी देखिँदैन । ट्रम्प सरकारसँग नजिकको सम्बन्ध भएको भारत सरकारले पनि लगभग त्यही स्तरको वक्तव्य दिएको छ । अमेरिकी सरकार केही उत्तेजित भएको देखिनु त्यसले ओली सरकारलाई हेपेको कारणबाट देखिन्छ । अर्कातिर, त्यत्तिको वक्तव्यलाई पनि ओलीले ’प्रचण्ड चिप्लिएको’ भन्ने सार्वजनिक अभिव्यक्ति दिनुबाट पनि आफ्नो पार्टी एमालेमा लगेर बुझाएका प्रचण्डले थप अपमानित भएको ठानेको हुन सक्छ । उनले ‘फेरि अर्को माओवादी जन्मन सक्छ’ भनेर एमालेका नेताहरुलाई तर्साउन खोजेका छन्, त्यसमा कुनै तुक छैन । किनभने, नेपालमा माओवादी पार्टी धेरै पहिले नै बनिसकेको छ र त्यस प्रकारको पार्टी अहिले पनि क्रियाशील छ । त्यसैले यस घटनाबाट त्यति धेरै, कुनै नयाँ भ्रम पैदा हुने देखिँदैन ।
तपार्इंहरुले गर्ने भनेको नयाँ जनवादी क्रान्ति अब कसरी अगाडि बढ्छ छ ? क्रान्तिकारी माओवादीको अबको भूमिका के हुन्छ ?
हरेक क्रान्तिले दुश्मन शक्तिहरुको घेराबन्दीलाई तोड्दै, भ्रमहरुलाई चिर्दैै अघि बढ्नुपर्ने अवस्था आउनु ऐतिहासिक भौतिकवादको नियम नै हो । नेपाली क्रान्तिले यसलाई पूरा गर्ने कुरा अनिवार्य छ । नेपालको सच्चा कम्युनिस्ट पार्टीको हैसियतले क्रान्तिको तयारी र लागू गर्ने दौरानमा यो कार्यभार नेकपा (क्रान्तिकारी माओवादी) ले पूरा गर्नेछ ।
नेपालको भूराजनीतिक अवस्थिति र समकालीन सन्दर्भमा क्रान्तिको कत्तिको सम्भव होला र ?
भारतबाट तीन तिरबाट घेरिएको हुनु र त्यहाँको सरकारको चरित्र विस्तारवादी हुनु नेपाली क्रान्तिका निम्ति प्रतिकूल अवस्था मानिन्छ । तर, यसको अर्थ– यति नै कारणले नेपालमा क्रान्ति नै सम्पन्न हुन सक्दैन भन्ने निष्कर्ष निकाल्नु चाहिँ गलत हो । भारतमा क्रान्तिकारी शक्तिको विकास भएको खण्डमा त्यही कारण अनुकूल पनि हुन सक्दछ । अन्ततः नेपाली क्रान्तिको भविष्य नेपालका क्रान्तिकारी पार्टी र नेपाली जनतामा निर्भर हुन्छ ।
यहाँ त देशभक्त जनगणतान्त्रिक मोर्चाको अध्यक्ष समेत हुनुहुन्छ, चैत २४ मा मोर्चाको राष्ट्रिय सम्मेलन हुने बताउनु भयो, त्यसबारे पनि केही खुलाइदिनोस् न !
देशभक्त जनगणतान्त्रिक मोर्चा, नेपाल एउटा क्रान्तिकारी संयुक्त मोर्चा संगठन हो । यो नेपाली क्रान्तिका तीन जादुगरी हतियारमध्येको एउटा हतियार हो । यसको प्रथम ऐतिहासिक राष्ट्रिय सम्मेलन आगामी चैत २४ गते काठमाडौंमा सम्पन्ने गर्ने निर्णय भएको छ । यसको तयारी एउटा जनआन्दोलनकै बीचमा हुँदैछ । फागुन ७ देखि २१ सम्म ‘मेची महाकाली जनजागरण तथा जनपरिचालन अभियान’ सञ्चालनपश्चात बृहत् जनपरिचालनसहित चैत २४ गते सम्मेलनको उदघाटन सम्पन्न गरिने कार्यक्रम छ ।
२४औं जनयुद्ध दिवसको पूर्वसन्ध्यामा सहिदपरिवार तथा बेपत्ता योद्धाका परिवारजन, जनयुद्ध र आन्दोलनका घाइते–अपाङ्ग योद्धालगायत जनयुद्धमा प्रत्यक्ष–परोक्ष सहभागीहरुलाई के सन्देश दिन चाहनुहुन्छ ?
उहाँहरु सबै हाम्रा सम्मानित र प्रेरणाका स्रोत हुनुहुन्छ । विगतमा जनयुद्धको नेतृत्व गरेका केही नेताहरुले सहिद, बेपत्ता र अपाङ्ग तथा परिवारजनप्रति गरेको विश्वासघात, धोका र अपमानले उहाँहरुमा जुन पीडाबोध भएको छ, त्यसको मर्म हामीले बुझेका छौं । उहाँहरुप्रति सच्चा सम्मान भनेको उहाँहरुले देखाएको बाटोमा अघि बढ्नु नै हो । त्यो काममा निरन्तर अघि बढ्ने हाम्रो प्रतिबद्धता छ । फेरि हुने क्रान्तिकारी आन्दोलन अघि बढाउनका लागि प्रेरणाका रुपमा अघि बढ्न उहाँहरु सबैलाई पनि हामी अपिल गर्न चाहन्छौं ।
