भूकम्प र नाकाबन्दीबाट थलिएको मुलुकको पर्यटन प्रवद्र्धनका लागि सरकारले रणनीतिक योजना अघि सारेको छ ।
सन् २०१८ लाई ‘पर्यटन भ्रमण वर्ष’का रुपमा घोषणा गर्दै सरकारले १० लाख विदेशी पर्यटक भित्र्याउने लक्ष्य लिएको हो । व्यवस्थापिका–संसद्मा प्रस्तुत आव २०७३/०७४ को वार्षिक नीति तथा कार्यक्रममा सरकारले आगामी सन् २०१८ लाई नेपाल भ्रमण वर्षका रुपमा मनाउने र छिमेकी मुलुकबाट बढी पर्यटक भित्र्याउन आवश्यक रणनीति तय गर्ने जनाएको छ । तर सन् २०११ मा नै १० लाख पर्यटनकाे घेषणा गरेकाे र यसकाे टार्गेट पनि करिव मिट भएका अवस्थामा झण्डै अाठ वर्ष पछि अाएर त्यति ने पर्यटककाे घाेषणा गर्नु सरकारकाे हावादारी कुरा बाहेक अरू केही हुन सक्दैन । कि टार्गेट नै राख्नु हुँदैन यदि राख्ने हाे भने पनि २० लाख भन्दा कम राखिनु हुँदैन थियाे भन्ने पर्यटन विज्ञहरूका भनार्इ बाहिर अाएकाे छ ।
राष्ट्रपति विद्यादेवी भण्डारीले प्रस्तुत गर्नुभएको नीति तथा कार्यक्रममा पर्यटन प्रवद्र्धनका लागि पूर्वाधार विकास तथा १० वर्षे राष्ट्रिय रणनीतिक पर्यटन योजनाको कार्यान्वयन गर्दै छिमेकी मुलुकबाट बढी पर्यटक भित्र्याउन प्रवद्र्धनात्मक कार्यक्रमको घोषणा गरेकी छिन्।
यसअघि सरकारले सन् १९९८ लाई भ्रमण वर्ष, सन् २०११ लाई नेपाल पर्यटन वर्ष घोषणा गरी विभिन्न प्रवद्र्धनात्मक कार्यक्रम गरेको थियो । जसका कारण विदेशी पर्यटकको सङ्ख्यामा उल्लेख्य वृद्धि भएको थियो । नेपाल पर्यटन बोर्डको तथ्याङ्कअनुसार सन् १९९८ मा चार लाख ६३ हजार ६८४ पर्यटक नेपाल आएका थिए । सन् २०११ मा सात लाख ३६ हजार २१५ पर्यटक आएका थिए । त्यस्तै सन् २०१२ मा सबैभन्दा बढी आठ लाख तीन हजार ९२ पर्यटक आएका थिए । सन् २०१३ मा सात लाख ९६ हजार, सन् २०१४ सात लाख ९० हजार ११८ विदेशी पर्यटक आएका थिए । अध्यागमन विभागको विवरणअनुसार सन् २०१५ मा पाँच लाख ९४ हजार ७४७ विदेशी पर्यटक आएका थिए ।
विसं २०७१ लाई आन्तरिक भ्रमण वर्षका रुपमा मनाई आन्तरिक पर्यटन प्रवद्र्धन गरी प्रत्येक प्रदेशमा कम्तीमा एक स्थललाई केन्द्रबिन्दु मानी पर्यटकीय क्षेत्र र गन्तव्यको विकास गर्ने नीति तथा कार्यक्रममा उल्लेख छ । त्यस्तै प्रत्येक प्रदेशमा ऐतिहासिक क्षेत्रलाई संरक्षण गर्न एक प्रदेश एक सङ्ग्रहालयको व्यवस्था गरिने जनाइएको छ ।
धार्मिक पर्यटन प्रवद्र्धन गर्न ऐतिहासिक धार्मिक तथा सांस्कृतिक सम्पदाको संरक्षण गर्ने नीति लिएको सरकारले पदयात्रा पर्यटन प्रवद्र्धनका लागि गन्तव्य पहिचान र पर्यटकीय सेवा विस्तार गर्ने तथा पर्वतीय पर्यटनलाई थप सुरक्षित बनाउन मौसमी सूचना प्रणालीको विकास गर्ने योजना छ । सगरमाथा र अन्नपूर्ण क्षेत्रमा एकीकृत उद्धार केन्द्र निर्माणको कार्य सुरु गरिनेछ ।
बुद्ध जन्मेको पवित्र तीर्थस्थल लुम्बिनी, पर्यटकीय स्थल पोखरा, नेपालकै होचो भू–भाग केचना र संसारकै अग्लो बुद्धको मूर्ति स्थापना हुने दमकलाई अन्तर्राष्ट्रिय बुद्ध वृत्तसँग जोडिने योजना ल्याएको छ । सरकारले हवाई यातायातलाई ग्रामीण तहसम्म बिस्तार गर्ने उद्देश्यसहित थप विमानस्थल निर्माण गर्ने र सञ्चालनमा नआएका विमानस्थललाई सञ्चालनमा ल्याउने जनाएको छ ।
