पाँचौँ राष्ट्रिय खेलकुद प्रतियोगितामा रजत पदकमा चित्त बुझाए पनि त्यसपछिको छैटौंँ र सातौँ राष्ट्रिय खेलमा सुनिताले लगातार स्वर्ण पदक जित्दै आउनुभएको छ । कञ्चनपुरको भीमदत्त नगरपालिका– १८ भगतपुरका उहाँले स्वर्ण पदक सहजै जित्नुभएको भने होइन् ।

कञ्चनपुरकै पहिलो जुडो खेलाडी सुनिताले जुडो खेल्न थालेको ६ वर्षमा पाँच स्वर्ण र एउटा रजत पदक जितिसक्नुभएको छ ।
जुडो खेलेदेखि उहाँँले त्यसमा प्रशिक्षण पनि दिँदै आउनुभएको छ । “म आफै प्रशिक्षक आफैँ खेलाडी हूँ,” स्वर्ण पदक जितेपछि झापाको धुलाबारीमा रासससित उहाँले भन्नुभयो । “प्रतियोगितामा जति खेलाडीसँग भिडेँ साँझ बिहान घरमा उनीहरुकै सिको गरेर जुडोको अभ्यास गर्ने गरेको थिएँ ” उहाँले बताउनुभयो । सुनिताले २०६५ सालदेखि आफँैले आफूलाई प्रशिक्षित पार्दै आउनुभएको छ ।

त्यतिबेला जुडोको एक्लो खेलाडीका रुपमा रहेका उहाँले अहिले १० खेलाडी तयार पारिसक्नु भएको छ । विसं २०६८ फागुनमा सुदूरपश्चिममा आयोजना गरिएको छैटौँ राष्ट्रिय खेलकुद प्रतियोगितामा सुनितासँगै आशिश ओझाले कञ्चनपुरबाट सहभागिता जनाउनुभएको थियो । सो प्रतियोगिताामा दुबैजनाले स्वर्ण पदक जित्नुभएको थियो । अहिले पूर्वाञ्चलमा सातौँ राष्ट्रिय प्रतियोगितामा उहाँले उत्पादन गरेका सात खेलाडी छन् ।

सुरुवातमा सुनिता कराँते खेल्नुहुन्थ्यो । चार कक्षा पढ्दादेखि उहाँ कराँतेमा होमिनुभएको हो । तर पाँचौँ राष्ट्रिय खेलकुद प्रतियोगितामा कराँतेको क्षेत्रीय छनोट प्रतियोगिताबाटै बाहिरिएपछि उहाँको मन कुँडियो । सँगैका साथि राष्ट्रिय प्रतियोगिताको तयारीमा जुट्नुभयो । तर सुनिता पीडा खप्न नसकेर घरमै बस्नुभयो ।

“निराश भएर घरमै बसेकी थिएँ, एकजना साथीले जुडोको छनोटका लागि भाग लिन सल्लाह दिनुभयो” उहाँले विगत सम्झिदै भन्नुभयो “नाम मात्र सुनेको खेलको छनोटमा कसरी सहभागी हुने, सम्झिनै सकिन, तर साथीको करकापले छनोटमा सहभागी भएँ ।”

तेक्वान्दो खेलाडी निर्मला चौधरीले ख्याल ख्यालमै दिएको सल्लाहकै कारण सुनिता अहिले जुडो खेलाडीको रुपमा स्थापित भइसक्नुभएको छ । निर्मलाले सुनितालाई कञ्चनपुरको खुल्लामञ्चमा जुडोका प्रशिक्षक हरि श्रेष्ठलाई भेटाइदिनुभयो । यो पाँचौंँ राष्ट्रिय प्रतियोगिता सुरु हुन १० दिन अघिको कुरा थियो । बाँकेका जुडो प्रशिक्षक श्रेष्ठ खेलाडीको खोजी गर्दै कैलालीको धनगढी हुँदै भीमदत्तनगरसम्म पुग्नुभएको थियो ।

कम तौलका खेलाडी भेटाए पनि बढी तौलका खेलाडीको अभाव थियो जुडोमा । ८५ किलो तौलको हाराहारी भएकै कारण प्रशिक्षक श्रेष्ठले सुनितालाई जुडो खेल्न कर गर्नुभयो ।

अनि उहाँले सुनितालाई सोझै धनगढी लगेर जुडो सिकाउन थाल्दा पाँचौँ राष्ट्रिय खेलकुद प्रतियोगितामा काठमाडौँमा भिड्ने पक्कापक्की भयो । उक्त तौल समूहमा उहाँ सुदूरपश्चिमको एक्लो खेलाडी हो । सो क्षेत्रमा उहाँको प्रतिस्पर्धी कोही पनि भेटिएनन् ।

“आफ्नो तौल बढी हुनु नै मेरा लागि अवसर बन्यो,” उहाँले भन्नुभयो “दुई दिनसम्म जुडो खेलबारे बुझ्नै समय लाग्यो । बाँकी आठ दिनको अभ्यासका भरमा प्रतिस्पर्धाका लागि काठमाँडौँतर्फ लागेँ र सो प्रतियोगितामा रजत पदक जित्न सकँे । त्यसयता हरेक प्रतियोगितामा स्वर्ण पदक जित्दै आएकी छु । ”

“पदकले हौसला बढायो, खेल्न उत्साहित बनायो,” विगत सम्झिदै सुनिताले भन्नुभयो, “पाँच वर्षअघि सुदूरपश्चिममै सम्पन्न छैठौँं राष्ट्रिय प्रतियोगितामा मैले स्वर्ण पदक पाएँ । यसपाली सातौँमा समेत स्वर्ण पदकमा कब्जा जमाउनु सकेँ । छैटौँलगत्तै काठमाडौँमा सातौं दक्षिण एसियाली जुडो च्याम्पियनशिपमा समेत स्वर्ण पदक जितेको थिएँ ।”
कञ्चनपुरको खुल्लामञ्चमा अभ्यासमा जाँदा उहाँ जुडोको एक्लो खेलाडी । त्यसैले सुनिताले अधिकांश समय कराँते खेलाडीसँगै अभ्यास गर्दैआउनुभयो । “अभ्यासै नगर्दा खेल्न नसकिएला भन्ने डर,” उहाँले भन्नुभयो, “कराँतेकै अभ्यासका भरमा नै मैले २०६८ सालमा छैठौँ राष्ट्रिय प्रतियोगितामा जुडोमा ७८ किलोमाथिको तौलमा स्वर्ण पदक पाएँ ।

जुडोले उहाँको मन लोभ्याएको छ । घरपरिवारको साथ र सहयोग पाउँदासम्म स्वर्ण पदकका लागि खेलिरहने सुनिताले प्रतिज्ञा गर्नुभएको छ । प्रशिक्षणबिना नै कुनै खेलाडीले जुनसुकै खेलमा पनि स्वर्ण पदक चुम्नु चानचुने कुरा होइन् । त्यो पनि पाँच÷पाँच पटक । अझ विभागीय खलाडीको दबदबा रहेको स्थितिमा मोफसलका खेलाडीले स्वर्ण पदक जित्नु दुर्लभ नै मानिन्छ । तर २३ वर्षीया सुनिताले भने उक्त चमत्कार देखाउँदै आउनुभएको छ ।

पाँच वर्षअघि काठमाडौँमा सम्पन्न साताँैं दक्षिण एसियाली जुडो च्याम्पियनशिपमा सुनिताले ७८ किलोमाथिको तौलमा स्वर्ण पदक जित्नुभयो । उहाँले उक्त खेलमा श्रीलङ्काका खेलाडी दमयन्ती हेवा हम्बेपितियालाई इपोन (नकआउट) गर्नुभयो । ‘वेस्ट अफ थ्री’ मा सुनिताले दुई पटक विपक्षी खेलाडीलाई नकआउट गर्नुभयो । चार मिनेटको खेलमा उहाँले एक मिनेट ३६ सेकेन्डमै खेल आफ्नो पक्षमा पार्नुभयो ।

सात वर्षको उमेर हुँदा कराँते खेल्न थालेकी सुनिताले कराँतेमा ‘सेकेन्ड डन’ बेल्ट पाउनुभएको थियो । तर उहाँ सन्तुष्ट हुन सक्नुभएन् । “बेल्ट पाउनु उपलब्धि होइन रहेछ, पदक जित्नु ठूलो कुरा हो,” उहाँले भन्नुभयो “नेपालमा खेलाडीलाई आत्मसन्तुष्टी दिलाउने भनेकै पदकले हो, अरु यहाँ के नै पो छ र ।” राम्रो खेलकै कारण नेपाल खेलकुद पत्रकार मञ्चले प्रदान गर्दै आएको ‘पल्सर स्पोर्ट्स अवार्ड २०७०’ अन्तर्गत उत्कृष्ट महिला खेलाडी विधाको मनोनयनमा पर्नुको साथै उक्त विधाको पुरस्कारसमेत सुनिताले पाउनुभएको थियो ।

सुदूरपश्चिममा जुडो धनगढी र भीमदत्त नगरमा मात्र खेलिन्छ । तर त्यहाँ पनि प्रशिक्षक भने छैनन् । आफै गुरु, आफै चेला बनेर सुदूरको जुडो खेलअघि बढेको अवस्था छ । “अहिलेसम्म प्रशिक्षणबिना नै प्रतियोगितामा भाग लिँदै आएकी छु,” उहाँले भन्नुभयो । लामो समयसम्म भीमदत्त नगरमा जुडोको एक्लो खेलाडी हुनुपर्दाको सुनितालाई मनमा आँैधी पीडा थियो । तर अहिले उहाँले अरुलाई समेत जुडोमा आकर्षित गरिसक्नुभएको छ ।
“मैले पाएको स्वर्ण पदकको लोभ देखाएरै जुडो खेल्न अरुलाई हाँैस्याउने गरेको छु” उहाँले भन्नुभयो । मोटो शरीरकी सुनिता सानै छँदा बिरामी भइरहनुहुन्थ्यो । बुबा जङ्गलाल र आमा कलावतीले कर गरेरै एक्ली छोरीलाई खेल्न प्रेरणा दिनुभयो । उहाँका छिमेकी देवीका सिँह कराँते खेल्नुहुन्थ्यो । देवीकालाई देखेरै सुनिताका बा आमाले स्वास्थ्य ठीक राख्न बलजफ्ती उहाँलाई कराँते सिक्न कभर्डहल पठाउनुभएको हो, खेलप्रतिको मोहले भने होइन् । रासस